67.jpg
69.jpg
70.jpg
71.jpg
72.jpg
73.jpg
74.jpg
75.jpg
76.jpg
77.jpg
78.jpg
79.jpg
80.jpg
81.jpg
فاطمه دختری 11 ساله و ضعیف الجثه و دارای نگاه های بی روح و ناامید بود. در کلاس یا پاهایش را مرتب تکان می داد و یا ناخنش را می خورد؛ نه تنها از نظر درسی ضعیف بود تکالیفش را نیز انجام نمی داد. هم چنین با دانش آموزان مدرسه سازگار نبوده و با آن ها مرتب در خارج از کلاس جر و بحث می کرد. بنابر این وظیفه خود دانستم که با مادرش درباره وی صحبت کنم متوجه شدم فاطمه دچار افسردگی است و بیماری وی موجب شده که غیبت های مکرر نیز داشته باشد.
علت یابی
علل افسردگی ژنتیکی و محیطی است . به محض این که افراد افسرده می شوند رفتارشان آن ها را کمتر دوست داشتنی می سازد. بنابر این نوعی چرخه مصوب به وجود می آید و ارتباط افراد افسرده با دیگران کمتر می شود و به دنبال عدم ارتباط با دیگران افسردگی در فرد باقی می ماند. (نجاریان،1371)
طبق بررسی های به عمل آمده برادر دو قلوی فاطمه در تصادف کشته می شود(10 ساله) از همان زمان فاطمه دچار ناراحتی روحی می گردد به طوری که موهای سرش را می کند ناخن هایش را می جود . البته طی ارتباطی که با خواهرانش داشتم تصور می کنم ناراحتی فاطمه ژنتیکی نیز بوده است و تصادف برادرش ناراحتی وی را تشدید کرده بود.
چاره جویی
به وسیله پرسشنامه اخلاقی wood worth علاوه بر تمایلات وی از جمله افسردگی به رفتارهای تهاجمی و پارانوئیدی وی پی بردم و از طریق پرسشنامه از طبع سوداوی وی اطمینان حاصل کردم ولی از آن جایی که وی سر کلاس فوق العاده محجوب و آرام بود باید رفتارهایی که از طریق پرسشنامه به آن رسیده بودم را در برون از کلاس جست و جو می کردم و طی پرس و جو متوجه شدم در حیاط با بچه ها دعوا و جر و بحث می کند و معاون مدرسه نیز از وی شاکی بود.
از نظر من فاطمه دختری دوست داشتنی با جنبه و مستعدی بود بنابراین می توانستم با وی ارتباط برقرار کنم و در صدد رفع مشکلش برایم در جهت رفع مشکلات فاطمه موانعی سد راه من بود. تعدد معلمان و شیوه های مختلف تدریس دانش آموزان دوره راهنمایی با ویژگی های اخلاقی که مقتضای من آنان ایجاب می کرد و مهم تر از همه جلوگیری از ایجاد اختلال در مشاوره های بیرون از مدرسه بود، پس باید با احتیاط بیش تری عمل می کردم با او ارتباط دوستانه برقرار کردم . با صبر و حوصله به حرف هایش گوش دادم و نکاتی از صحبت هایش و همچنین پرسش های پاسخ داده شده در پرسشنامه را استخراج کردم که عبارتند از:
1 – عدم حس اعتماد به نفس.
2 – نیاز به تشویق
3 – تأیید حضور وی در جمع.
4 – عدم احساس مسئولیت.
5 – نیاز به دوستی خوب و داشتن ارتباط با دیگران
در آن لحظه حس کردم من نه به عنوان یک همراه ، دوست باید با وی باشم تا بتوانم روح پر تلاطم و سردرگم وی را در جثه ضعیفش آرام کنم.
چگونگی مقابله با مشکلات
1 – ایجاد حس مسئولیت و اعتماد به نفس: از آن جا که به ورزش علاقه مند بود با تشویق های مکرر در مسابقات بسکتبال شرکت کرده و مقام آورد و به این طریق به او قبولاندم که توانایی بسیار زیادی دارد زیرا مقام آوردن در فعالیت های مثبت کار هر کس نیست.
2 – احترام به او و دادن شخصیت به وی: با این عمل رفتارهای تهاجمی او کاهش یافت.
3 – تشویق و تمجید وی مخصوصاً در حضور دیگران . عوامل ذکر شده موجب سازگاری نسبتاً خوب وی بادیگران شد و در جمع با بچه ها بودن نشانه ای از سازگاری وی بود. با رعایت موارد مذکور او به دانش آموزی فعال و منضبط و علاقمند تبدیل شد.
در روزهای آخر اردیبهشت طی صحبت با مادرش متوجه شدم که در خانه هم درس خوان، منظم تر و ملایم تر شده است.
راهبردهای مقابله با افسردگی از دیدگاه آلن:
این یافته ها به صورت راه بردی مخصوص به منظور اصلاح و تفسیر شناخت های منفی طرح ریزی شده اند. افراد افسرده برای تشخیص ارتباط بین افکار و احساس رفتارهایشان تربیت می شوند تا بر افکار منفی خود نظارت کنند و این افکار منفی بر خورد کنند در این حالت در تفسیرهایشان حقایق را بیش تر جانشین می کنند و می توانند روی رفتارهای جدید منعکس شوند.
دیدگاه رفتاری: طرح های رفتاری به دست آمده به منظور افزایش فعالیت های خوشایند شامل چندین ترکیب مانند خود تنظیمی فعالیت ها و خلق است. فعالیت های تفویتی مثبت مشخص که در ارتباط با احساس مثبت باعث افزایش فعالیت های مثبت و کاهش فعالیت های منفی می شوند.
مهارت های اجتماعی:
این مهارت ها شامل آموزش به کودکان در به کارگیری مهارت های چند گانه است شروع محبت عکس العمل به دیگران رد کردن درخواست ها ایجاد درخواست کودکان توسط الگو سازی فردی یا در غالب گروه آموزش داده می شوند و به آن ها آموزش داده می شوند و به آن ها فرصت برای ایفای نقش و گرفتن بازخورد داده می شود.
دیدگاه خود کنترلی: این یافته ها به منظور ایجاد راه بردهای خود کنترلی که شامل خود تنظیمی و خود ارزیابی و خود تقویتی است طرح ریزی شده است به طوری که این افراد بیش تز به زمینه های منفی دقت می کنند و مجموعه ای از ملاک های نامعقول برای ارزیابی عملکرد خود دارند. و یک سری انتظارات غیر واقعی از خود دارند. این افراد به خود تقویت کمی می دهند در حالی که خود تنبیهی خود را بیش تر می کنند.
روابط بین فردی : این یافته ها روی ارتباطات ، سازگاری اجتماعی ، تسلط آموزی، نقش اجتماعی منعکس شده اند و درمان معمولاً شامل فعال بودن ، شنونده خوب بودن ، توسعه بینش ، نصیحت ، جست و جوی و کشف هیجانات زیاد است.
توصیه به والدین دانش آموزان
1 – اوقاتی به به فرزندان خود اختصاص دهید. مراقب آنان باشید و به آنها و حرف هایشان توجه کنید و با آنان ارتباط گرم و صمیمانه برقرار کنید.
2 – فرصت هایی را برای فعالیت های مورد علاقه آنان اختصاص دهید . آنان را از فعالیت های مثبت و بدنی موثر محروم نکنید.
3 – رژیم غذایی مغذی برای فرزندان خود داشته باشید . اگر رژیم غذایی مناسب باشد در کنار آمدن با بیماری و تامین منبع انرژی کمک قابل توجهی می کند.
4 – الگوی خواب مناسبی داشته باشند و از چرت زدن آنان جلوگیری کنید تا مانع کسل بودن آنان شوید.
5 – با احترام با فرزندان خود رفتار کنید به آنان شخصیت بدهید ( به شخصیت آنان احترام بگذارید)
6 – با نگاه محبت آمیز فرزندان خود را نگاه کنید . ( در نگاه شما محبت و عشق را درک کنند).
نتیجه گیری
با توجه به آن چه گفته شد افسردگی فاطمه تنها به یک دلیل نبوده بلکه دلایلی از قبیل : از دست دادن برادر ، ژنتیکی و ... او بوده پس ابتدا باید کمک روحی به وی کرد و سپس در پیشرفت آموزشی وی قدم بر می داشت البته این اقدامات باید توام انجام شود.
اگر اغراق نکرده باشم به جرأت می توانم بگویم که با شیوه بسیار ساده و به جا و گفت و گوهای دوستانه ( آن چه از دل برآید بر دل نشیند) می توانیم دانش آموز نامتعادل را به دانش آموزی نسبتاً خوب تبدیل شده و سال تحصیلی را با نمرات خوب به پایان رساند.
راه حلهای مناسبی برای کم کردن اختلاف خواهر و برادر
معمولا خواهر و برادرهای بزرگتر درباره این که کودک تازه چقدر بامزه خواهد بود افکار جالبی دارند اکثر والدین نیز نظرات رمانتیک و آرمانی درباره این که کودکانشان چه لحظات زیبایی را با هم سپری خواهند کرد در ذهن می پرورانند. آنها میاندیشند کودکانشان بهترین دوستان یکدیگر خواهند شد.
ولی حقیقت این است که خواهر و برادرها حداقل در سالهای اولیه زندگی شان همیشه با همدیگر خوب نخواهند بود و زمان بسیاری را در حال جنگیدن و مشاجره سپری خواهند کرد. البته اختلاف بین خواهر و برادرها طبیعی است و از تفاوت سنی شخصیت و علایق آنها ناشی می شود ولی بدان معنا نیست که نمی توانید به کودکانتان کمک کنید تا با هم پیوندهای محکمی پیدا کنند و با همدیگر خوب تر باشند.
اختلاف خواهر و برادرها 3 عامل عمده دارد : جلب توجه والدین ، دستیابی به قدرت و دستیابی به مالکیت هر یک از کودکان می خواهند تمام توجه شما را و یا حداقل بیشتر از خواهر و برادرهایش به دست می آورند به دست آورند معمولا یک کودک خردسال پس از به دنیا آمدن یک نوزاد جدید در خانواده به عادت هایی مثل کمیدن شستش ، آب خوردن از شیشه و خیس کردن خودش بازمی گردد تا حداقل به همان میزان که کودک جدید توجه می بیند به او هم توجه شود در هر گروهی سلسله مراتبی وجود دارد کودک بزرگتر در خانواده می کوشد به دلیل جثه سن و زودتر به دنیا آمدن قدرت خود را حفظ کند در حالی که خواهر و برادرهای کوچکتر برای به دست آوردن چنین موقعیتی باریک تر بودن ، ورزشکار شدن ، زیباتر بودن ، یا هر مزیت دیگری که بتوانند به دست بیاورند با بزرگترها رقابت کنند زمانی که بیش از دو کودک باشند اتحادهایی به وجود می آید ؛ مثلا بزرگترین و کوچکترین با همدیگر متحد می شوند یا اینکه پسرها علیه دخترها با همدیگر متحد می شوند.
جنگیدن بر سر اموال یا دوستان اغلب تلاشی برای جلب محبت و تصدیق والدین است و ممکن است بازتاب جنگ قدرت در خانواده (بین پدر و مادر) نیز باشد.
جمله « مال منه» آغازگری آشنا برای دعواهاست، شما نمی توانید اختلاف خواهر و برادرها را ریشه کن کنید بلکه می توانید یک ارتباط سالم بین خواهر و برادرها ایجاد کنید و بکوشید آشفتگی را در یک حد قابل تحمل نگه دارید.
حل اگر می خواهید اختلافات بین خواهر و برادرها تا اندازه ای برطرف بشود به راه حل های مناسب ذیل توجه فرمایید:
تازه واردهای خانه
اگر تنها یک فرزند دارید این کودک مرکز توجه به شما خواهد بود و شما نقطه اصلی تمرکز در دنیای او خواهید بود (حداقل برای 3 سال اول زندگی) با آمدن کودک جدیدی به خانواده زندگی کودک قبلی تغییر خواهد کرد و باید به او کمک کنید تا برای پذیرفتن عضو جدیدی از خانواده آماده شود. به طور کلی هر چه فاصله سنی بین خواهر و برادرها کمتر باشد این دوره انتقالی مشکل تر خواهد بود. اگر فاصله آنها 3 سال یا بیشتر باشد، کودک برگتر کاملا متکی به خود شده در فعالیت های خارج از خانه جا افتاده است . او با کودکان دیگر بازی می کند و با همسالانش ارتباطاتی برقرار کرده است. ولی بین کودک هر چه باشد دنیایش با آمدن کودک جدید زیرورو خواهد شد.
درباره کودک جدید با فرزندان صحبت کنید تا حد ممکن کودکتان را در پذیرفتن نوزاد جدید شکرت دهید تا هر دو در تجربه به انتظار برای به دنیا آمدن او شریک باشند بگذارید به ضربان قلب نوازاد گوش دهد در تزیین اتاق کودک کمک کند و یا تصاویری را به گهواره بچسباند . بگذارید کودکان در انجام کارهای نوزاد کمک کنند خواهر و برادرها حداقل در چند هفته اول مشتاق خواهند بود که در کارهای نوزاد کمک کنند. بگذارید زیر نظر شما آنچه از دستشان بر می آید انجام دهند. این کار باعث خواهد شد که بین آنها پیوندی صمیمی برقرار شود. از سویی دیگر کودک بزرگتر را تبدیل به یک خدمتکار نکنید . زمانی را نیز به کودک بزرگتر اختصاص دهید. کودکان می اندیشند که شما همیشه به نوزاد می پردازید و این مساله باعث خواهد شد که آنها حسود شوند با این که نسبت به شما یا نوزاد احساس عصبانیت کنند و آنها خواهند کوشید با تمایش دادن کامل خودشان یا حتی بازگشت به رفتارهای نوزادانه توجه شما را به سوی خود جلب کنند.
بکوشید که هر روز توجه ویژه ای به هر کدام از کودکان خود نشان دهید ترتیبی بدهید که شما و کودک یا کودکان بزرگتر ساعتهایی را با هم بدون حضور نوزاد سپری کنید.
کودکان را با هم مقایسه نکنید
بعضی مقایسه ها اجتناب ناپذیر هستند. اگرشما آنها را نگویید خاله یا عموی کودک آنها را خواهند گفت با این که خود کودکان تفاوت ها را در خواهند یافت. ولی به یاد بسپارید هنگامی که می خواهید بامقایسه بین کودکان آنها را کنترل کنید یا به آنها انگیزه بدهید. این کار برای آنها مضر خواهد بود. کودکی که فکر می کند بخوبی کودکان دیگر نیست نه تنها انگیزه ای برای تلاش بیشتر ندارد، بلکه احساس می کند که دیگر کاری از او ساخته نیست. مقایسه باعث تشدید اختلافات و افزوادن جنگهای درون خانوادگی می شوند. بکوشید تا هر کدام از کودکانتان را به عنوان یک فرد جداگانه محک بزنید و از وجود آنها لذت ببرید. به آنها کمک کنید تا با یافتن نقاط قوتشان بر ضعفهایشان غلبه کنند. در عوض تحسین کنید . تحسین هنگامی که صحیح از آن استفاده شود و روشی آشکار برای مقایسه بین کودکان نباشد می تواند یک انگیزه دهنده عالی باشد. اگر به امیر بگویید کارش را خوب انجام داده است کودک بدون ایک که احساس تحقیر کند. مطلب را می گیرد. مثلا بگویید « امیر ، خیلی خوشم اومد که تا از مدرسه اومدی شروع کردی مشقاتو نوشتی وقتی تموم کردی بریم با هم توپ بازی کنیم». تمام پیشرفت ها را اعلام کنید . هر کاری را که هر یک از کودکان انجامی می دهند مورد توجه قرار دهید و بگذارید کودکان با یکدیگر احساس راحتی کنند به همدیگر افتخار کنند. گفتار اشتباه « چرا مثل برادرت خوب نمی شینی ؟ ببین چه خوبه؟ یا خواهرت تمام نمره هاش بیسته ، چرا بیشتر درس نمی خونی؟ « گفتار صحیح» نمره ات واقعاً داره خوب می شه.
به کودکان بیاموزید که به حل و رفع اختلاف ها بپردازند
قوانین کافی نیستند . کودکان باید توانایی اجرا داشته باشند. الگو باشید. والدین بهترین معلمان فرزندان خود هستند زیرا کودکان به احتمال زیاد به طور ناخودآگاه از آنها تقلید می کنند. بنابر این به مهارت های حل و رفع اختلاف خودتان نگاه کنید و اطمینان یابید که خودتان الگویی مناسب برای آنچه از کودکتان انتظار دارید هستید جلسات خانوادگی ترتیب دهید.
زمانی که مشکلات حقیقی به وجود آمدند همه را جمع کنید (ولی نه برای شکایت کردن) تا برای اختلاف ها راه حل هایی بیابید. از نقش بازی کردن استفاده کنید با هر کودک به طور جداگانه مساله اختلاف را مورد بحث قرار دهید و با ایفای نقش راه حال ها را نمایش دهید. تا زمانی که راهبردهای تصویب شده برای حل و رفع اختلاف روشن نشده اند به این کار ادامه دهید.
همکاری را تقویت کنید
هدف شما باید بر آن باشد که زمانهای خوب بودن کودکانتان را دریابید و آنها را برای دوستی با یکدیگر تحسین کنید. عقب نشینی نکنید و در عین حال هیچ مداخله ای هم نکنید، نباید درست هنگامی که دعوا شروع شد وارد مهلکه بشوید و شروع به انتقاد کردن و باید و نباید گفتن بکنید. همیشه میانجی نباشید. بگذارید کودکان یاد بگیرند که چطور به حل و رفع اخلاف هایشان بپردازند از نادیده گرفتن سنجیده استفاده کنید. به طور کلی دعواهای جزیی را نادیده بگیرید زیرا اغلب کودکان می خواهند با پرداختن به آن جلب توجه کنند از دعوا بیرون بکشید و یا حتی از اتاق بیرون بروید بعدا در صورت لزوم درباره مشکل صحبت کنید.
به کودکان مسؤولیت بدهید. زمانی که کودکان از شما می خواهند به حل و رفع اختلاف بپردازید به آنها فرصتی بدهید تا به تنهایی راه حلی پیدا کنند مثلا اگر امیر می گوید مامان مریم نمی ذاره با مدادش نقاشی کنم « چنین پاسخ دهید» فکر می کنی چه کاری می تونی بکنی؟ به این ترتیب به کودک فرصت می دهید روشهای دیگری را که هنگام نقش بازی کردن با همدیگر تمرین می کردید به کار گیرد.
درباره جنگیدن از محرومیت موقت استفاده کنید
اگر همه راهها را امتحان کرده اید ولی هنوز جنگ و مشاجره ادامه دارد از روش (یک ، دو ، سه، تنبیه) استفاده کنید سعی نکنید قضاوت کنید و حکم برانید و مقصر را پیدا کنید. اگر آنها نتوانستند اختلافاتشان را حل و رفع کنند باید همه شان به یک صورت تنبیه شوند. آنها را از یکدیگر و یا بودن در آن موقعیت خاص جدا کنید. خواهر و برادرانی را که با یکدیگر دعوا کرده اند به طور موقت از بودن با همدیگر محروم کنید و یا این که از جایی که دعوا در آن اتفاق افتاده است. بیرون ببرید . اگر می بینید که کودکان چند دقیقه است با همدیگر دعوا می کنند شما با اعلام شماره یک فرصتی به آنها بدهید تا راه حلی پیدا کنند ولی وقتی می بینید جنجال هنوز ادامه دارد یا این که آنها می کوشند کمک شما را به دست بیاورند. آن گاه شماره دو را اعلام کنید و بگویید اگر نتوانید خودتان این مشکل را حل کنید شماره 3 اعلام خواهد شد. اگر هنوز جنگ ادامه دارد شماره 3 یعنی زنگ پایان اعلام می شود و آنها حق با هم بودن را ندارند. بلافاصله شماره 3 را اعلام کنید . رفتارهای ناپذیرفته نیازمند پیامدهایی بلافاصله هستند.
از تصحیح بیش از حد استفاده کنید
این راه حل را برای زمانی نگه دارید که راه حل های دیگر موثر واقع نیفتاده اند. تقصیر کاران را بیش از حد تصحیح کنید اگر خودتان دیده اید که کودکی به عمد اسباب بازی خواهرش را شکست قانون زیر را عنوان کنید کودکی که اسباب بازی یکی دیگه رو بشکند باید به جاش دو تا از او بخره . اگر پول نداشته باشد باید یکی از اسباب بازی های خودش را بدهد. برای اسم گذاشتن روی یکدیگر از تصحیح بیش از حد استفاده کنید. نتیجه طبیعی آن می تواند 10 بار گفتن جمله های خوشایند به یکدیگر و 10 بار نوشتن آنها باشد.
مسئولیتی برای همه روزها و ساعتها
مادرم کتابی برایم خواند. کتاب که تمام شد گفت:«عزیزم، فکر نمیکردم خواندن کتاب اینفدر برایم سخت شده باشد». امروزه این گونه جملات از زبان مادران بیشتر از گذشته شنیده میشود و روانکاوان خستگی بینهایت شدیدی پدید میآید که در نهایت به زوال و نابودی ذخایر انرژی درونی فرد میانجامد. تاکنون این مفهوم فقط برای محافل حرفهای و بخصوص کارکنان بیمارستانی به کار میرفت؛ اما روانشناسی به نام ویولن گریتول که خود صاحب دو فرزند است. بیان میکند مادران و نه فقط مادران شاغل، بلکه بیشتر از آنان زنان خانهدار تمامی نشانههای کارکنان شاغل تحت استرس همچون پرستاران بیمارستانی بیش از حد پرکار و مشغلهدار را از خود نشان میدهند.
در محافل حرفهای و شغلی که تحقیقات بیشماری درباره استرس صورت گرفته، آشکار شده است که قدردانی و قدرشناسی و نیز حمایت اجتماعی، دو عامل مهم و موثر برابر سوختن و فدا شدن است. به عبارت دیگر زمانی که رویدادهای خوب یا بد محیط شغلی، بیش از حد شما را گرفتار و مشغول میکند چنانچه از زحمات و تلاشهای شما قدردانی شود و شما مورد تشویق قرار گیرید، براحتی قادر خواهید هر نوع شوک و ضربه روحی شدید را تحمل کنید؛ اما زنان خانهدار بندرت از این نردههای محافظ بهرهمند میشوند.
او داوبر که مادر 6 فرزند 5 تا 19 ساله است میگوید: رنج آورتر از هر چیز این است که به تعلیم و تربیت کودکان همچون علمی دقیق نگاه نمیشود. اگر هیچ کس به کار شما اهمیتی ندهد و نگوید چه کار خوب و در عین حال سنگینی را داری انجام میدهی، آن وقت است که زن و مادر خانه دارد دچار افسردگی میشود. من برای تربیت بچههایم از کار بیرون و از این که بیرون از خانه مورد قدردانی قرار بگیرم و شناخته شوم صرفنظر کردم و حالا تنها کسی که از من قدردانی میکند، خودم هستم.
زنان خانهدار همیشه از انزوای اجتماعی رنج بردهاند، هر چند در گذشته انزوای اجتماعی آنان چندان پررنگ نبود زیرا خواهر، خاله، عمه، دختر خاله یا دختر عمهای وجود داشت که به حرفهای آنان گوش، به آنان کمک یا با آنان همدردی کند.
ویولن گریتول، روانشناس این گونه توضیح میدهد: امروزه زنان خانهدار در برابر شغلی که پیچیدهتر و غامضتر شده است منزوی ترشدهاند و انزوای اجتماعی آنان بناچار بیشتر شده است. در گذشته مادران و مادربزرگهای ما هیچوقت لازم نمیدیدند به تعادل روانشناختی کودک بپردازند. مساله مهم برای آنان خوب خوردن و سالم بودن کودک بود. در صورتی که اکنون مادران پیدر پی در توصیههای روانشناسی تعلیم و تربیتی چاپ شده در مجلات و کتابها غرق میشوند؛ توصیههایی که گهگاه به دلیل تناقضهای موجود در آنها به هیچ وجه مادران را مطمئن و خاطر جمع نمیکند.
گاهی فقدان حضور در اجتماع به دلیل فقدان حمایت همسر شدیدتر و پررنگتر میشود؛ همسری که مشغلههای شغلی و حرفهای، او را بسیار به خود مشغول کرده است. بدین ترتیب هنگامی که بچهها مادر را به ستوه میآورند، افکار سیاه و خطرناک به سراغ مادر میآید. مادر برای ساکت کردن کودک او را میزند. در صورتی که براحتی میتوانست نگرانیهای خود را با شوهرش در میان بگذارد؛ اما همسر بیش از حد درگیر و مشغول است و کاملا منفعل و بیتفاوت باقی میماند. بدین ترتیب مادر پیدر پی از سردرد شکایت میکند و دیگر نمیتواند خوب بخوابد و پس از مدتی در بستر بیماری میافتد.
حق گله و شکایت ممنوع!
به فقدان حمایتی و فقدان قدردانی باید عامل استرس زای دیگری نیز که مشخصه دنیای صنعتی امروز است، افزود؛ غیر قابل پیشبینی بودن وظایفی که در یک روز باید انجام شود و این عامل مانع تمرکز فرد روی یک کار مشخص میشود. به عنوان مثال فرض کنید شما مجبورید گزارشی مهم برای یک همایش آماده کنید، ناگهان 2 نفر از همکارانتان برای مشورت درباره کاری نزد شما میآیند. رئیس نیز شما را احضار میکند تا با شما درباره پروند مهمی صحبت کند. نتیجه این که شما با پروندهای ناقص در همایش شرکت میکنید و روز را هم در حالی که کاملا عصبی بودهاید به پایان میرسانید. برای مادران حوادث بیموقعی که مانع کار میشود، پی در پی اتفاق میافتد. ماریا میگوید: تصمیم گرفتم با آرتور پسر 6 ماههام و نیکلاس پسر 2 سالهام به خرید بروم. سوار ماشین شدم. در همین موقع تلفن همراهم به صدا درآمد که لازم بود جواب می دادم. ناگهان متوجه شدم باید پوشک آرتور را عوض کنم چون حسابی خرابکار کرده بود و نیکلاس هم شیشه شیرش را انداخته و پستانک آن کثیف شده بود. با خودم فکر کردم اگر تمام این خرابکاریها را هم سریع انجام بدهم، باز هم خیلی دیر میشود؛ بنابراین بچهها را از ماشین پیاده کردم و به خانه برگشتم. بعد یکراست به آشپزخانه رفتم و حسابی گریه کردم.
برخی مادرانی که به این بینظمیها و اختلالهای پی در پی و غیرمترقبه در کارشان عادت کردهاند، قادرند زمان انجام این کار را پیش بینی کنند. موریل میگوید زمانی آنقدر از این حوادث بیموقع که مانع انجاک کارند برایم پیش میآمد که من دیگر برای هماهنگ کردن حتی یک کار کوچک با دوستانم پیشبینی میکردم یک دوم احتمال دارد نتوانم به موقع کاری را تمام کنم.
بیشتر اوقات مادران جرات ندارند اعتراف کنند که خستهاند. ویولن گریتول یادآوری میکند: در ناخودآگاه جمعی یعنی امور اکتسابی کهن انسان که از طریق توارث از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود، حس مادری و مادر بودن و بخصوص تربیت کودکان این روانشناس تاکید میکند مادرانی که برای مشاوره نزد او میآیند پس از مدتی به روانشناس اعتماد کامل میکنند. گریتول تصدیق میکند: حرف زدن و صحبت کردن درباره مشکل در واقع نیمی از حل مشکل است. پس باید مادران از این حس گناه آزاد و رها و تمامی محرومیتها و ناکامیهای آنان را برطرف کرد. در اینجا ناکامی به معنای محرومیت فرد از نتایج عمل خویش است. به عبارت دیگر وضعیتی است که فرد را از دستیابی به خواستهای که به آن امید بسته است یا انتظارش را میکشد، باز میدارد.
امروزه زنان خانهدار در مقایسه با زنان شاغل بیشتر از این ناکامیها و محرومیتهای شدید رنج میبرند. نانسی که مادر 3 فرزند است، میگوید: وقتی شما بیرون از خانه کار میکنید از رفتن به تعطیلات خیلی لذت میبرید و خوشحالترید چون بالاخره فرصتی و وقتی پیدا کردهاید که کنار بچههایتان باشید؛ ولی برای ما که خانهدار هستیم تعطیل بودن یا نبودن هیچ فرقی نمی کند. فقط به مکانی جدید میروی و شوهر هم در این مدت کمکی میکند، ولی فشارها و محرومیتها همچنان در طول سال برای زن خانهدار باقی میماند. در واقع مثل این است که فقط ظرفشویی را عوض کردهای. گاهی اوقات فکر میکنم آنها را به مهد کودک بفرستم، چون میخواهم قدری نفس بکشم و حق دارم 2 یا 3 بار در هفته صبحانه یا ناهارم را با آرامش بخورم. گاهی اوقات کاملا خسته میشوم و به آنها میگویم: اگر ادامه بدهید، سر کار میروم. نانسی قصد دارد پس از به مدرسه رفتن آخرین فرزندش کاری نیمه وقت پیدا کند.
تمامی زنان بخوبی میدانند مادر بودن سعادتی بیانتها و همان خوشبختی واقعی به شمار میرود، اما در عین حال وضعیتی همیشه بحرانی است، زیرا مسئولیتی است 24 ساعته آن هم به مدت 365 روز در سال.